Аннотация: Настоящая статья посвящена переводам, изданиям и иссле-
дованиям на русском языке прозаических произведений видного турецкого
писателя ХХ в. Сабахаттина Али (1907–1948) и в частности произведения
«Мадонна в меховом манто» (“Kürk Mantolu Madonna”). До сих пор окон-
чательно не решен вопрос о том, к какому жанру прозы (повести или рома-
на) следует относить данное произведение, которое сам автор назвал «по-
вестью» (‘büyük hikaye’). Проанализировав текст произведения, опираясь на
его сюжетные и композиционные особенности, а также на научные понятия
«повести» и «романа», автор статьи предлагает следующее решение данно-
го вопроса. Перед читателем произведения предстает история всей жизни
главного героя повествования, Раифа-эфенди, с ее основными событиями.
Обе части произведения (рассказ о знакомстве и дружбе автора с Раифом и
дневник Раифа) характеризуются напряженностью повествования, наличием
завязки действия, его кульминации и развязки. Главный герой изображен в
разных жизненных ситуациях, реалистически воссоздана история форми-
рования и развития его характера и взглядов на жизнь. Все перечисленные
особенности присущи, прежде всего, не повести, а роману. Реалистически
изображая индивидуальную судьбу главного героя, автор затрагивает общие
вопросы человеческой психологии, нравственности и общественной жизни
своей страны. Таким образом, в данном произведении Сабахаттина Али пре-
обладают черты жанра романа, и его следует рассматривать в контексте ро-
манического творчества писателя.
Ключевые слова: турецкая проза, жанры прозы, эпический жанр, новел-
ла, повесть, роман, социальный роман.
A. I. Pilev
The 20th century Turkish novelist Sabahattin Ali and his
work “Madonna in a Fur Coat” — a modern view from
Russia
Abctract: This article is devoted to translations, publications and research in
Russian of prosaic works written by a prominent Turkish writer of the twentieth
XХXVI Кононовские чтения 187
century Sabahattin Ali (1907–1948) and, in particular, to his work “Madonna in A
Fur Coat” (“Kürk Mantolu Madonna”). The affiliation of this work to the genre of
a “short novel” or to the “novel” genre is still a questionable matter, while the author
himself defined it as a “short novel” (‘büyük hikaye’). After analyzing the text
of Ali’s work, considering its narrative differences and features of the composition,
basing on the scientific concepts of the “short novel” and “novel”, the author of
the article offers the following solution to this issue. The reader encounters the
life story of the main character Raif Efendi, with all its major events. Both parts
of the story — the account of the acquaintance and friendship between the author
and Raif and Raif`s diary — have the intense narrative, the opening, the culmination
and the denouement. The main hero is depicted in different life situations, the
development of his character and his views of life is realistically portrayed. These
characteristics undoubtedly represent the «novel» genre, but not one of the “short
novel”. By realistically portraying the protagonist`s individual fate, the author is
concerned with human psychology, morals and the issues of public life of his own
country. It can be said that the features of the “novel” genre prevail in this Sabahattin
Ali’s particular work, and thus this work should be considered as a part of the
writer`s novelistic legacy.
Key words: the Turkish prose, prosaic genres, the epic genre, novella, short
novel, novel, social novel.
A. İ. Pylev
XX yüzyıl türk nesircisi Sabahattin Ali ve onun “Kürk
Mantolu Madonna” eserine Rusya’dan çağdaş bir bakış
Özet: İşbu makalenin söz konusu, ileri gelen Türk yazarı Sabahattin Ali
(1907–1948)’nin nesir eserlerinin Rusça tercümeleri, Rusya’daki yayınları ve
araştırmalarıdır. Bu eserlerin arasında yazarın en meşhur ve aynı zamanda en az
incelenmiş eserlerinden biri olan “Kürk Mantolu Madonna” önemli yer almaktadır.
Yazarın kendisinin «büyük hikaye» olarak adlandırdığı bu eserin hangi türüne, yani
«romanlara» veya «hikayelere» ait olduğu sorun hala kesinlikle çözülememiştir.
Sabahattin Ali’nin bu eserini tahlil etmeye çalışan şu makalenin müellifi, onun
konu ve yapısal özelliklerine, bir de «hikaye (nuvel)», «büyük hikaye» ve «roman»
bilimsel tanımlarına dayanarak bu sorunun şöyledeki çözülmesini sunmaktadır.
Eseri okuyanın gözlerinin önünde baş kahraman Raif Efendi'nin doğuşundan
ölümüne kadar temel olaylarıyla bütün hayatı canlanır. Eserin iki bölümün her
biri, yani öykücünün Raif ile tanışması ve arkadaşlığı hakkındaki hikayesi ve Raif
kendisinin hatıralar defteri, anlatısının gerilimine, eylemin bağlanmasına, doruk
noktasına ve çözülmesine sahiptir. Eserin baş kahramanı, farklı yaşam durumlarında
tasvir edilip onun mizacının ve dünya görüşlerinin oluşu ve gelişmesinin süreci,
XXXVI 188 Kononov Memorial Lectures
başka birçok kişilerle ilgili olarak gerçekçi bir biçimde canlandırılmıştır. Bunlar
da şüphesiz büyük hikayenin değil, romanın özellikleridir. Baş kahramanın
özel kaderini gerçekçi bir şekilde gösteren yazar, insan psikolojisi, ahlak ve
kendi ülkesinin toplumsal yaşamının genel sorunlarına değinmektedir. Böylece
Sabahattin Ali’nin bu eserinde ağır basan roman özellikleridir ve bunun için eserin,
yazarın romancılığının ürünü olarak ele alınması gerekir.
Anahtar kelimeleri: the Turkish prose, prosaic genres, the epic genre, novella,
short novel, novel, social novel.